Financieel lego met woning en pensioen
Geplaatst op: 30-09-2019, 08:40:53
Mensen doen aan ’oversparen’ door veel geld in te leggen voor een pensioen en de hypotheek op hun woning helemaal af te lossen. De overheid moet meer mogelijkheden bieden om mensen flexibeler te laten zijn.
Dat betoogt Dirk Brounen, hoogleraar economie aan de Tilburg University, in een onderzoek voor pensioendenktank Netspar. „Premier Rutte zegt dat de overheid geen geluksmachine is. Het kabinet wil dat mensen zelf meer financiële regie nemen, maar biedt daar nog weinig mogelijkheden voor.”
Brounen pleit voor meer ruimte voor wat hij financiële lego noemt. Door meer ruimte in de ’financiële legoblokken’ van de woning en het pensioen te bieden, kunnen mensen tijdens hun werkende leven meer geld vrijspelen. Dat kan bijvoorbeeld gebruikt worden voor omscholing, mantelzorg, maar ook sabbaticals tijdens het steeds langer durende werkende leven.
Oversparen
Brounen schetst de probleemsituatie aan de hand van een jonge ambtenaar, die nu net begint met werken. „Die ambtenaar moet verplicht voor zijn pensioen sparen bij ABP. En als hij na een tijdje een woning koopt, moet hij ook verplicht zijn hypotheek over dertig jaar aflossen.”
Zo wordt er veel geld opgepot, stelt Brounen. „Het pensioen en de hypotheek werken heel erg langs elkaar heen. Daardoor krijg je wat we ’oversparen’ noemen. Als al je geld vast zit in de hypotheek en het pensioen, krijg je pas op je 60e ineens veel geld tot je beschikking, als je carrière al op zijn einde loopt.”
Omscholing
Dat past niet meer bij toekomstige generaties die steeds ouder worden en langer gaan werken. Brounen: „Als ik kijk naar mijn studenten, en hun toekomstige kinderen: die mensen gaan straks meerdere carrières hebben. Daarvoor moet je omscholing hebben, maar moet je geld voor vrij maken.”
Ook voor andere zaken zou het goed zijn als vermogen in woning en pensioen eerder vrij kan komen. „Naast omscholing kan dat bijvoorbeeld gaan om mantelzorg. De overheid wil dat we dat soort dingen doen, maar biedt te weinig mogelijkheden om dit mogelijk te maken.”
Verzilveren
Brounen denkt aan een aantal oplossingen om dit probleem op te lossen. „Zo zou je kunnen zeggen dat iemand die al voor het pensioen spaart, zijn hypotheek niet volledig af hoeft te lossen. Of andersom. Ik denk dat het risico wel meevalt. Je kan wel verplichten dat mensen in elk geval voor hun pensioen sparen of hun hypotheek aflossen.”
Daarnaast hoopt Brounen dat er meer producten op de markt komen waarmee mensen hun overwaarde kunnen verzilveren. „Nu zijn er nog maar weinig aanbieders en de producten zijn vaak duur en kennen beperkingen. Bijvoorbeeld dat je maar de helft van de overwaarde kan verzilveren.”
Bron: bijdrage Van Leon Brandsema van 30 september 2019 op www.dft.nl